Prilikom svog nedavnog obraćanja javnosti predsjednik Skupštine Brčko Distrikta BiH g. Siniša Milić je, između ostaloga, izjavio da će državljani R Srpske u Distriktu 10. januara o.g. na svečanoj akademiji obilježiti Dan R Srpske u Brčkom.
Pri tome je naglasio da svi narodi, uključujući i Srbe, imaju pravo na svoju posebnost i na svoj identitet, te ako drugi imaju pravo da obilježavaju određene datume, izražavajući tako svoj identitet, zašto to pravo ne bi imali i Srbi.
U pristojno intoniranom tonu, lamentirajućom argumentacijom o ugroženosti prava Srba na slobodu i identitet, g. Milić je patetično naglasio da se identitet Srba u Brčkom brani isključivo prosvjetom i kulturom.
Čitajući ovu izjavu g. Milića stiče se utisak da neko veoma zao ugrožava elementarna prava jednog naroda (Srba) u Brčkom, njihovo pravo na sopstveni identitet i slobodu izražavanja tog identiteta, a sve to g. Milić lukavo i tiho podvodi pod osporavanje proslave Dana R Srpske u Brčkom. Osporavanjem proslave Dane RS osporava se navodno identitet i sloboda srpskog naroda. Kakva zamjena teza.
Da pravo na identitet i slobodu izražavanja svog identiteta niko u Brčkom ne osporava Srbima, niti ima namjeru da osporava, osporavanjem proslave Dana RS, osim ako to pravo ne ugrožava prava drugih i opstanak same zajednice, proizilazi iz elementarne činjenice koju g. Milić, kao magistar prava, nije imao pravo da zaboravi. A ona glasi: Ustavni sud BiH je 09. januar, Dan R Srpske proglasio neustavnim, te je tako svako obilježavanje Dana RS antiustavno djelovanje. Ako ima osporavanja, onda se ono ne odnosi na osporavanje identiteta i slobode srpskog naroda, nego na osporavanje antiustavnog djelovanja onih koji organizuju takve proslave.
U odluci Ustavnog suda BiH se kaže:
Utvrđuje se da član 2. stav (1) Zakona o Danu Republike Srpske (“Službeni glasnik Republike Srpske” broj 113/16) koji glasi: “Na osnovu potvrđene volje građana Republike Srpske, 9. januar se utvrđuje kao Dan Republike” nije u skladu sa članom I/2. Ustava Bosne i Hercegovine, članom II/4. Ustava Bosne i Hercegovine u vezi sa članom 1.1. i članom 2.a) i c) Međunarodne konvencije o ukidanju svih oblika rasne diskriminacije i članom 1. Protokola broj 12 uz Evropsku konvenciju za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda i članom VI/5. Ustava Bosne i Hercegovine.
U obrazloženju se navodi da:
“9. januar” kao javni praznik i dan jednog entiteta nalazi inspiraciju u historijskom događaju koji ne involvira nesrpsko stanovništvo i koji je odraz političke volje samo jednog naroda. Shodno tome, “9. januar” ne predstavlja simboliku zajedničkog, kolektivnog sjećanja koja može doprinijeti jačanju kolektivnog identiteta kao vrijednostima koje imaju poseban značaj u multietničkom društvu koje se zasniva na uvažavanju i poštovanju različitosti kao osnovnih vrijednosti modernog demokratskog društva. Dan “9. januar” je datum koji privilegira samo Srbe, a druge i drugačije stavlja u diskriminirajući položaj. Stoga, pozivajući se na stav Venecijanske komisije, smatra da se kao takav “ne može smatrati saglasnim s osnovnim vrijednostima izjavljenim u Ustavu Republike Srpske, tj. s poštovanjem ljudskog dostojanstva, slobode i jednakosti, nacionalne ravnopravnosti, s demokratskim institucijama, vladavinom prava, socijalnom pravdom, pluralističkim društvom, garantiranjem i zaštitom ljudskih sloboda i prava, kao i prava manjinskih grupa u skladu s međunarodnim standardima, zabranom diskriminacije” (tačka 79. Odluke Ustavnog suda broj U 3/13 od 26. novembra 2015. godine).
Stoga trebate imati na umu, g. Miliću, da, kada sutra, 10. januara o.g. budete svečano obilježavali 09. januar kao Dan R Srpske, kršite temeljne norme života na ovim prostorima (odluke Ustavnog suda BiH, pa samim tim i Ustav BiH) i uvodite nas u „prirodno stanje“. A u „prirodnom stanju“, kao što dobro znate, identiteti i sloboda se ne brane prosvjetom i kulturom.
Istovremeno, tom proslavom prizivate kod velikog broja stanovnika Brčko Distrikta sjećanje na 1992. godinu kada su srpske vojne i paravojne jedinice provele etničko čišćenje Brčkog, ubijanjem, silovanjem, mučenjem, protjerivanjem civila nesrpske nacionalnosti, paleći i pljačkajući njihove kuće, zatirući svaki kulturni trag njihovog postojanja na ovim prostorima. A to nije fantazmagorija nekih zlonamjernih Bošnjaka (muslimana), nego konstatacija Međunarodnog suda u Hagu, činjenica koju mogu potvrditi svi oni čistog srca koji su u to vrijeme bili u Brčkom.
E. Pašalić